Đồng tiền lẻ

Cách đây mấy năm đã từng đọc câu chuyện này (lúc đó chưa có blog) nhưng giờ đọc lại vẫn không cầm nước mắt.  Cuộc đời sao có nhiều nỗi bất hạnh và những đứa bé chân thật đáng thương nay vẫn là những con người sống chân thật.   Cõi trời xa kia, mong rằng những người bất hạnh sẽ được bàn tay của đấng cứu thế che chở. Xin hay mở rộng lòng thương giúp đỡ khi ai đó cần đến mình như Đức Phật đã dạy, "sống cần phải bố thí". Đúng vì bố thí là khởi đầu của tình thương.   Ít ra ông giáo viên này có đã hối hận cách suy nghỉ của ông lúc đầu và đã mở lòng nhân so với nhiều người  có lòng thương nhưng lại kèm theo câu nói hay suy nghỉ như ông giáo viên người Anh dưới đây mà rồi chẳng có chút ân hận nào hết.

Nói mới nhớ, cách đây nhiều năm, nhiều năm lắm (năm 1977 ah) lúc còn ở VN, bà hàng xóm (kêu A tránh tên thiệt của bà) là chủ của một hãng dệt giàu có, mỗi lần thấy ăn xin đi vào gần nhà là bà lo lật đật đóng cửa lại.  Một hôm, bà đang lượm thóc bên trong nhà mà cửa sau ngõ hẽm thì mở thì tình cờ bà lão ăn xin viếng thăm xin bà chủ hãng dệt chút ít tiền hay chén gạo ... Bà A làm thinh không đoái hoài, mà kéo bà ăn xin ra để đóng cửa nhưng bà ăn xin cứ nằn nặc, vạn bất đắc dỉ, bà A thải cho 1 đồng xu ra ngõ hẽm thì bà ăn xin quay xuống đường lượm, bà A vội đóng cửa lại cái rầm và kèm theo một câu, "trỏ nợ quỷ thòn"  (bà người Quảng Nom mà!)  Bà nội thấy vậy nói, "bà cho thì cho, sau nói vậy, hết sức thất đức ah" rồi bà nội kêu bà ăn xin vào trong nhà cho chén cơm ăn và cho chút ít tiền để bà đi đường.  Vài năm sau đó, nghe bà nội nói, bà A bị chứng bịnh trầm cãm (ko nhớ rõ lắm) mà qua đời sau nhiều năm nằm liệt vì hãng dệt bị chính quyền CSVN chiếm lấy, con út của bà thì điên loạn (anh tên T, và anh dể thương nhất trong 3 người con.  Anh T. đàn rất là hay và lâu lâu thì mấy anh em chuyền tập nhạc bằng cách cột tập nhạc vào cây chổi và chuyền qua cửa sổ, xong bên kia nhà anh đàn, bên này thì em hát, vui không?).  Anh thứ của anh T. thì bị bắt vì đi vượt biên, người chị cả bị chồng gạt lấy hết tiền và bỏ đi thì cũng tửng tửng sao đó.  Nhà cửa của bà thì ôi thôi ... không biết mấy người con của bà ra sao nhất là anh T., vì bà nội đã đi định cư qua Mỹ.

Sống Đạo

Câu Chuyện Đáng Suy Ngẫm Về Đồng Tiền Lẻ

Đây là câu chuyện có thật do chính người trong truyện thuật lại. Ông là một giáo viên người Anh. Mỗi khi kể, ông thường không cầm được nước mắt, xúc động nghẹn ngào. Ông nói:

Nhà tôi ở một phố giữa Thủ đô Luân Đôn. Một hôm, tôi vừa ra khỏi cửa thì gặp một cậu bé chừng mười hai, mười ba tuổi ăn mặt tồi tàn, rách rưới; mặt mũi gầy gò, xanh xao; chìa những bao diêm khẩn khoản mời tôi mua giúp một bao.

Tôi mở ví tiền và chép miệng:
- Rất tiếc là tôi không có xu lẻ.
- Thưa ông , không sao ạ. Ông cứ đưa cho cháu một đồng tiền vàng . Cháu chỉ chạy loáng một lát đến hiệu buôn để đổi, rồi hoàn lại cho ông tiền lẻ còn thừa.

Tôi chăm chú nhìn cậu bé và lưỡng lự :
- Thật chứ ?
- Thưa ông , thật ạ. Cháu không phải là một đứa dối trá. Nét mặt của cậu bé trông rất cương trực và tự hào tới mức làm tôi tin và giao ngay cho cậu một đồng tiền vàng.

Nhưng năm phút, mười phút, rồi mười lăm phút trôi qua mà vẫn không thấy cậu trở lại.Tôi bắt đầu nghi ngờ cậu bé. Nửa giờ sau, chờ mất công, tôi lững thững tiếp tục cuộc dạo chơi và tự nhủ:

” Cần rút kinh nghiệm, không nên tin vào bọn trẻ này” !

Vài giờ sau, khi trở về nhà, tôi ngạc nhiên , thấy có một cậu bé đang đợi tôi. Diện mạo cậu bé này rất giống cậu bé đã cầm tiền của tôi, nhưng nhỏ hơn vài tuổi, gầy gò, xanh xao hơn và thoáng một nỗi buồn tuyệt vọng:

- Thưa ông , có phải ông vừa đưa cho Rô-be một đồng tiền vàng không ạ ? Tôi kẽ gật đầu .

Cậu bé tiếp :
- Thưa ông , đây là tiền lẻ hoàn lại… Rô-be nhờ cháu… mang đến trả ông… Rô-be là anh cháu … chúng cháu mồ côi… Anh cháu không thể mang tiền trả ông được ... vì anh ấy bị xe chẹt … đang nằm ở nhà và khó lòng … sống nổi …

Em bé không nói được hết câu vì những tiếng nấc xé lòng. Tôi sững sờ cả người, tim se lại vì hối hận, hỏi dồn:
- Vậy bây giờ Rô-be ở đâu? Hãy đưa tôi đến.

Sau khi dừng lại một chút trước chiếc hầm nhỏ của một căn nhà đổ nát, em bé nói:
- Thưa ông, đây là nhà của chúng cháu.

Trong một góc tối của căn hầm, cạnh chiếc bếp lò cũ kĩ đã tắt ngắm từ lâu, giữa một đống giẻ rách, tôi nhận ra Rô-be nằm dài, bất động. Mặt em lúc này trắng bệch. Một dòng máu đỏ từ trán chảy xuống. Rô-be đưa mắt nhìn về phía tôi, giọng thều thào, yếu ớt:

- Thưa ông, ông hãy lại gần đây.

Tôi quỳ xuống bên em, cầm lấy bàn tay em – bàn tay khẳng khiu, gầy gò, đáng thương, lạnh ngắt.

- Sác-lây, em đưa tiền trả ông rồi chứ? Cậu bé gật đầu, mắt vẫn sưng mọng.

- …Ôi ! Đấy, ông xem, cháu không phải là đứa dối trá mà.

Tôi cúi sát xuống người em, cầm lấy bàn tay em, hôn vào chỗ trán bị thương nứt rạn và nói với Rô-be rằng:

“Em hãy bình tâm, dù bất cứ tình huống nào, tôi cũng sẽ nuôi nấng Sác-lây cho em”.

Tôi nói dịu dàng, âu yếm an ủi Rô-be, để cái chết của em được thanh thản. Bàn tay khốn khổ của em nằm gọn trong tay tôi lạnh dần, lạnh dần … Em bé nghèo túng của tôi đã từ giã cõi đời quá ngắn ngủi như vậy đấy.

Cái chết đó làm cho tôi thấy rằng, trong cuộc đời tôi chưa hề được thấy một cử chỉ, hành động nào đẹp đẽ, cao cả như vậy. Một tâm hồn vô cùng cao thượng ẩn náu trong một em bé sống trong cảnh rất đỗi cực khổ nghèo nàn.

(Theo Truyện ngắn nước Anh)

* * ** * ** * ** * ** * ** * ** * ** * **

• Một câu chuyên hay phải không các bạn.

- A.x.Pu-skin nói:

“Chỉ có tính tự lập và tự trọng mới có thể nâng chúng ta lên trên những nhỏ nhen của cuộc sống và những bão táp của số phận”.

Câu chuyện về chú bé bán diêm với tâm hồn cao thượng khiến tôi thấm sâu câu nói đó. Ngày nhỏ đi học tôi đã ứa nước mắt khi đọc câu chuyện này.

Khi lớn lên, va chạm với những bon chen vụn vặt của cuộc đời, đọc lại câu chuyện thấy lòng mình như sáng thêm ra:

Hãy giữ cho mình một tâm hồn cao thượng. Và quan trọng là, đừng đánh mất niềm tin vào lòng tốt của con người, đừng hờ hững một cử chỉ ân cần giúp đỡ khi ai đó cần đến bạn.